یکی از عوامل شایعی که از کاهش وزن افراد جلوگیری می‌کند، پرخوری عصبی است. این اختلال می‌تواند به میزان زیادی، فرایند کاهش وزن و لاغری را تحت تاثیر قرار دهد و با جلوگیری از فرایند لاغری، باعث کاهش اعتماد به نفس فرد و مشکلات دیگر شود. در این مقاله به سوالات “پرخوری عصبی چیست و چه علائمی دارد؟ و چگونه می‌توان آن را برطرف کرد؟” پاسخ خواهیم داد.

 

پرخوری عصبی چیست؟

پرخوری عصبی که به عنوان بولیمیا نیز شناخته می‌شود، یک اختلال در غذا خوردن و افزایش کالری دریافتی است. این اختلال باعث می‌شود فرد به مقدار زیادی غذا بخورد و سپس  با ایجاد استفراغ عمدی و یا مصرف ملین‌ها، از افزایش وزن خود جلوگیری کند.

این اختلال عصبی یک بیماری جدی است که می‌تواند سلامتی را تهدید کند؛ 2 مورد از علائم جدی این اختلال عبارتند از:

  1. خوردن مقادیر زیادی غذا در کوتاه مدت
  2. پاکسازی

پاکسازی می‌تواند از طریق استفراغ اجباری، ورزش بیش از حد یا با مصرف ملین‌ها یا دیورتیک‌ها رخ دهد. افرادی که مبتلا به پرخوری عصبی هستند، ممکن است رفتارهای پاکسازی را انجام دهند و با گذشت زمان از یک چرخه پرخوری و پاکسازی پیروی کنند. همچنین رفتارهای پاکسازی می‌تواند شامل روش‌های سختگیرانه دیگری برای حفظ و یا کاهش وزن مانند روزه‌داری متناوب، ورزش بیش از حد و یا رژیم غذایی به شدت محدود کننده باشد.

این اختلال می‌تواند یک وسواس شدید برای دستیابی بدن به وزن و شکل غیر واقعی شود. به عبارت دیگر افرادی که مبتلا به این اختلال هستند، اغلب تمایل شدیدی به دستیابی بدن به وزن غیر واقعی دارند؛ در مورد وزن خود وسواس دارند و اغلب از خود انتقاد می‌کنند.

 

شایع‌ترین علائم پرخوری عصبی:

همانطور که گفتیم مهم‌ترین علائم پرخوری عصبی شامل خوردن مقادیر زیادی غذا به یکباره و پاکسازی بدن، همراه با عدم کنترل این رفتارها است. علائم دیگر این اختلال عبارتند از:

  1. ترس از افزایش وزن
  2. اظهار نظر در مورد چاق بودن
  3. دغدغه افزایش وزن و  افزایش چربی بدن
  4. یک تصور شدیدا منفی از خود
  5. استراغ خود القا شده
  6. استفاده نادرست از ملین‌ها و دیورتیک‌ها
  7. استفاده از مکمل‌ها و داروهای گیاهی برای کاهش وزن
  8. ورزش بیش از حد و اجباری
  9. رفلاکس اسید معده
  10. پینه در پشت دست‌ها

همچنین فردی که مبتلا به پرخوری عصبی باشد، ممکن است بعد از غذا خوردن احساس انزجار از خود داشته باشد.

 

عوارض این اختلال چیست؟

به طور کلی عوارض ناشی از پرخوری عصبی عبارتند از:

  1. نارسایی کلیه
  2. مشکلات قلبی
  3. بیماری لثه
  4. پوسیدگی دندان
  5. مشکلات گوارشی و یبوست
  6. زخم و آسیب معده
  7. کم آبی بدن
  8. کمبود مواد مغذی
  9. عدم تعادل الکترولیتی یا شیمیایی
  10. اضطراب
  11. افسردگی

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به این اختلال هستند؟

پرخوری عصبی می‌تواند هر فرد و سنی را مبتلا کند؛ تحقیقات نشان داده‌اند که 1.5 درصد از زنان و 0.5 درصد مردان در برخی از مراحل زندگی خود دچار پرخوری عصبی می‌شوند؛ با این حال، تحقیقات نشان داده‌‍‌اند که شیوع این بیماری در زنان جوان بیشتر از سایر افراد است.

 

اثرات بلند مدت پرخوری عصبی چیست؟

علاوه بر استرس روحی، پرخوری و به دنبال آن پاکسازی مداوم، به بدن فشار زیادی وارد می‌کند و عوارض زیادی به دنبال دارد. به طور کلی اثرات بلند مدت پرخوری عصبی برای بدن عبارتند از:

1_ به خطر افتادن سلامت روانی و عاطفی:

همانطور که در مقاله عوارض رژیم غیر اصولی نیز گفتیم، یکی از عوارض رژیم‌های غیر اصولی، پرخوری عصبی و به خطر افتادن سلامت روانی است. در حال حاضر بولیمیا به عنوان یک اختلالِ خوردن، شناخته می‌شود. در واقع بولیمیا یک اختلال سلامت روان است که باعث ایجاد چرخه‌ای از نگرانی‌های سلامتی می‌شود؛ به عنوان مثال بیشتر افراد مبتلا به بولیمیا، افسردگی و اضطراب یا رفتارهای وسواسی را تجربه می‌کنند.

از طرفی دیگر با گذشت زمان، افراد مبتلا به بولیمیا ممکن است تمام تمرکز خود را روی کالری دریافتی و مصرف غذاها بگذارند و سایر فعالیت‌هایی را که قبلا از آنها لذت می‌بردند، متوقف کنند. این مورد به نوبه خود می‌تواند خطر افسردگی و اضطراب را افزایش دهد.

 

2_آسیب به دستگاه گوارش:

چرخه پرخوری و پاکسازی می‌تواند باعث آسیب به دستگاه گوارش شما شود. گلو درد و معده درد جزو اولین عوارض آشکار پرخوری عصبی هستند. با پیشرفت این اختلال، استفراغ مزمن ناشی از غذا خوردن، می‌تواند علائم دیگری در دستگاه گوارش شما ایجاد کند که از دهان شروع می‌شوند.

به عنوان مثال همزمان با استفراغ مداوم، اسید معده می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند و باعث فرسایش مینای دندان، حساسیت دندان و بیماری لثه‌ای شود. علاوه بر آن، اسید معده می‌تواند باعث آسیب دیدگی‌های دیگر دستگاه گوارش شود؛ مانند:

  1. مری شما را تحریک و پاره کند
  2. باعث دل درد شود
  3. رفلاکس معده
  4. به روده‌ها آسیب برساند

3_ آسیب دیدگی سیستم گردش خون:

پاکسازی مکرر می‌تواند باعث کم آبی بدن شود. این مورد می‌تواند منجر به ضعف عضلات و خستگی مفرت شود، همچنین می‌تواند الکترولیت‌های شما را از تعادل خارج کند و به قلب شما فشار وارد کند و در نتیجه باعث، آریتمی (ضربان قلب نامنظم)، ضعیف شدن ماهیچه‌های قلب و نارسایی قلب شود. علاوه بر آن، پرخوری عصبی می‌تواند باعث کاهش فشار خون، نبض ضعیف و کم خونی در افراد شود.

 

چه عواملی باعث پرخوری عصبی می‌شوند؟

این اختلال هیچ علت شناخته شده‌ای ندارد؛ با این حال تصور می‌شود که ترکیبی از عوامل خاص می‌تواند بر توسعه این اختلال تاثیر بگذارد، این عوامل عبارتند از:

  1. ژنتک
  2. سابقه خانوادگی
  3. تاثیرات اجتماعی و یا فرهنگی
  4. مشکلات اعصاب روان شدید

یک بررسی در سال 2019 و برخی تحقیقات قدیمی‌تر نشان داده‌اند که پرخوری عصبی می‌تواند با کمبود هورمون سروتونین در مغز نیز مرتبط باشد؛ همانطور که در مقاله فواید بدنسازی طبیعی نیز گفتیم، این انتقال دهنده عصبی مهم، به تنظیم خلق و خو، اشتها، خواب، و کاهش استرس کمک کند.

 

راه‌های تشخیص پرخوری عصبی:

باید بگوییم هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد. پزشکان معمولا از انواع آزمایشات برای تشخیص تاثیر این اختلال بر سلامتی شما استفاده می‌کنند. این آزمایشات عبارتند از:

  1. آزمایش ادرار
  2. آزمایش خون
  3. تست عملکرد کلیه
  4. EKG

معیارهای مورد استفاده برای تشخیص بولیمیا عبارتند از:

  1. پرخوری مکرر
  2. پاکسازی منظم
  3. نداشتن بی اشتهایی

 

چگونه می‌توانیم پرخوری عصبی را درمان کنیم؟

درمان این اختلال بر آموزش نحوه صحیح غذا خوردن و افزایش سلامت روانی متمرکز است. به طور کلی گزینه‌های درمانی پرخوری عصبی عبارتند از:

  1. اصلاح نحوه غذا خوردن
  2. افزایش اعتماد به نفس
  3. افزایش سلامت روانی
  4. آموزش مهارت‌های مقابله‌ای با آن

توجه داشته باشید که شما به تنهایی نمی‌توانید این اختلال را درمان کنید! افرادی که مبتلا به این اختلال هستند، باید به پزشک مراجعه کنند و معاینه فیزیکی انجام دهند. پزشک نکات درمانی را به شما می‌گوید و با راهنمایی شما باعث می‌شود هرچه سریع‌تر این اختلال را برطرف کنید و از عود  کردن آن جلوگیری کنید.

نکته!

اگرچه افراد مبتلا به بولیمیا با انجام این کارها بهبود می‌یابند، اما برخی از متخصصان متوجه شده‌اند که علائم آن به طور کامل از بین نمی‌روند، و در برخی موارد عود پیدا می‌کنند. بنابراین اگر دوباره در چرخه پاکسازی بیش از حد قرار گرفتید، به پزشک خود مراجعه کنید.

 

سخن پایانی:

در این مقاله به سوالات پرخوری عصبی چیست و چه علائمی دارد و چگونه می‎‌توان آن را بر طرف کرد پاسخ دادیم. اگر شما علائم پرخوری عصبی را دارید، بهتر است هرچه سریع‌تر با یک متخصص تغذیه مشورت کنید و به دنبال درمان آن باشید. شما باید درباره عادات غذایی خود، با پزشک معالج صادق باشید و نکاتی را که پزشک به شما می‌گوید، به طور کامل رعایت کنید تا کاملا بهبود یابید.