همانطور که می‌دانید بیشتر مکمل‌ها و غذای تخمیری حاوی پروبیوتیک‎‌ها هستند، اما سوالی که بیشتر افراد دارند این است که آیا پروبیوتیک باعث کاهش وزن می‌شود؟ یا چگونه پروبیوتیک باعث کاهش وزن می‌شود؟

در این مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

 

پروبیوتیک چیست؟

پروبیوتیک‌ها موجودات زنده‌ای هستند که به طور طبیعی در روده وجود دارند. به عبارتی دیگر پروبیوتیک‌ها موجودات ریز و فعال در روده هستند که عمدتا به عنوان باکتری خوب روده شناخته می‌شوند. برخی از محققان فکر می‌کنند باکتری‌های خوب روده با کاهش وزن ارتباط داشته باشند. در واقع باکتری‌های خوب روده به تجزیه و هضم غذا کمک می‌کنند، همچنین این باکتری‌ها با ایجاد مواد مغذی و ویتامین‌ها به بدن کمک می‌کنند. باکتری‌های مفید از فیبرها تغذیه کرده و آنها را به ترکیبات مفید تبدیل می‌کنند.

در ادامه مزایای پروبیوتیک‌ها و اینکه چطور پروبیوتیک‌ باعث کاهش وزن می‌شود؟ را بررسی خواهیم کرد:

 

مزایای پروبیوتیک:

ممکن است پروبیوتیک‌های مختلف عملکرد متفاوتی در بدن داشته باشند مانند:

  1. تحریک پاسخ سیستم ایمنی
  2. حفظ تعادل میکرو ارگانیسم‌های سالم مفید
  3. رقابت با باکتری‌های مضر برای حفظ تعادل روده
  4. رشد
  5. متعادل نگه داشتن هورمون‌‌ها
  6. تنظیم خلق و خو

چطور پروبیوتیک‌ باعث کاهش وزن می‌شود؟

همانطور که در مقاله کاهش چربی شکم با 8 روش عالی و موثر نیز گفتیم، ممکن است مصرف پروبیوتیک‌هایی مثل ماست باعث کاهش چربی شکم و در نتیجه کاهش وزن شوند. دلیل این فرایند چیست؟

پاسخ در میکروبیوم‌های شماست!

در میکروبیوم‌ها، تریلیون‌ها میکرو ارگانیسم (باکتری) وجود دارد که شامل باکتری‌های زنده، قارچ‌ها، انگل‌ها و سایر میکروب‌ها هستند، که برخی از این میکروب‌ها برای سلامتی مفید و برخی دیگر مضر می‌باشند. بر اساس این تعریف، باکتری‌های مفید روده به عنوان باکتری خوب و باکتری‌های مضر روده به عنوان باکتری بد شناخته می‌شوند.

دانشمندان احتمال می‌دهند که میکروبیوم‌های بد موجود در روده با ارسال برخی سیگنال‌های شیمیایی باعث ترشح هورمون‌های گرسنگی شده و در نتیجه باعث افزایش کالری دریافتی و افزایش وزن شوند. بنابراین ممکن است افزایش باکتری‌های خوب روده به روند کاهش وزن کمک‌ کند.

همچنین زمانی که تعادل باکتری‌های خوب و بد روده برهم خورده و باکتری‌های بد روده افزایش می‌یابند، اتفاق زیر رخ می‌دهد:

سیستم گوارشی ناسالم:

یک سیستم گوارشی ناسالم مجبور به دیسبیوز می‌شود این مورد به عدم تعادل باکتری‌های روده اشاره دارد. هنگامی که میکروارگانیسم‌های مضر یا باکتری‌های بد روده بیش از حد رشد می‌کنند، باکتری‌های مفید روده توان مقابله با این باکتری‌های بد را نخواهند داشت، این مورد باعث برهم خوردن تعادل باکتری در روده و کاهش تنوع باکتری در روده می‌شود. طی تحقیقاتی که در سال 2013 انجام شد مشخص شد دیسبیوز روده علت اصلی چاقی نیست، اما باعث ایجاد چاقی می‌شود!

در زیر برخی تحقیقات معتبر در رابطه با سوال “پروبیوتیک باعث کاهش وزن می‌شود؟” آورده شده است:

تحقیق درباره تاثیرات پروبیوتیک‌ها در کاهش وزن و چاقی:

شواهد کمی در رابطه با نقش پروبیوتیک در کاهش وزن وجود دارند. در اینجا چند تحقیق درباره تاثیر پروبیوتیک‌ها در کاهش وزن و چاقی آورده شده است:

تحقیق اول:

پژوهشی در یک مجله تغذیه‌ای در رابطه با تاثیرات 2 پروبیوتیک به نام لاکتوباسیلوس و رامنوسوس را بر روی افراد چاق انجام شد. زنانی که مکمل‌ پروبیوتیک مصرف کردند در طول مطالعه نسبت به زنانی که دارونما مصرف کردند وزن بیشتری از دست دادند. علاوه بر این گروهی که مکمل پروبیوتیک مصرف کرده بودند پس از پایان رژیم در دوره کات یا حفظ وزن نیز کاهش وزن داشتند. با این حال اثرات مشابهی در مردان رخ نداد.

تحقیق دوم‌:

یک مطالعه در سال 2013 اثرات لاکتوباسیلوس فرمنتوم و لاکتوباسیلوس آمیلووروس را بررسی کرد. در طول این مطالعه افرادی که اضافه وزن داشتند اما سالم بودند و به نوعی هیچگونه بیماری نداشتند ماستی حاوی پروبیوتیک‌های لاکتوباسیلوس را مصرف کردند. در پایان این مطالعه شرکت کنندگان به طور متوسط 3 تا 4 درصد چربی از دست داده بودند.

تحقیق سوم:

یک تحقیق دیگر نیز اثرات لاکتوباسیلوس را بر کاهش چربی بررسی کرد. در این مطالعه افرادی که چربی شکم داشتند، محصولات شیر تخمیر شده حاوی باکتری مفید را مصرف کردند. این افراد طی 12 هفته حدود 8.2 تا 8.5 درصد از چربی شکم خود را از دست دادند. با این حال زمانی که آنها نوشیدن شیر را متوقف کردند، چربی شکم این افراد برگشت!

تحقیق چهارم:

یک نویسنده در سال 2015 طی یک مطالعه‌ای مشخص کرد افراد دارای وزن سالم و افراد چاق تفاوت قابل توجهی در فلور روده خود دارند! تحقیقات این نویسنده نشان داد که تغییر فلور روده در حیوانات باعث کاهش یا افزایش وزن آ‌نها می‌شود. با این حال تغییر فلور روده در انسان باعث افزایش یا کاهش وزن نمی‌شود!

در واقع شواهد نشان می‌دهد که با افزایش وزن، فلور روده تغییر می‌کند، با این حال به نظر نمی‌رسد تغییر فلور روده علت اصلی چاقی باشد. این محقق عوامل موثر زیر را در رابطه با افزایش وزن با تغییر فلور روده شناسایی کرد:

  1. رژیم غذایی پر چرب
  2. رژیم غذایی پر کالری
  3. استفاده از شیرین کننده‌های مصنوعی
  4. اختلال در رژیم روزانه

تحقیق پنجم:

یک نویسنده طی یک بررسی منبع معتبر در سال 2015 متوجه شد که بین تنوع فلور کم روده و التهاب در بدن ارتباط وجود دارد!بنابراین ممکن است تنوع باکتری کم نیز بر چاقی تاثیر بگذارد، همچنین ممکن است تنوع میکروبی کم در روده یک عامل خطر برای مشکلات مرتبط با چاقی مانند سندرم متابولیک و دیابت نوع2 باشد.

تحقیق ششم:

یکی دیگر از تحقیقات انجام شده مشخص کرد باکتری‌های خوب روده با متابولیسم مناسب، سطوح پایین‌تر التهاب رژیم غذایی، کاهش فشار خون و کنترل بهتر قند خون مرتبط هستند. در این مطالعه افرادی که پروبیوتیک‌های بیشتری داشتند، چربی شکم کمی داشته و تریگلیسیرید و کلسترول بد کمی نیز داشتند.

 

رایج‌ترین پروبیوتیک‌ها:

با اینکه هیچ مدرکی وجود ندارد که مشخص کند که یک نوع پروبیوتیک‌ برای کاهش وزن بهتر از سایرین است، اما مصرف برخی از پروبیوتیک‌ها رایج‌تر از سایرین هستند. گروه لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم جزو رایج‌ ترین‌ پروبیوتیک‌ها هستند. همچنین ممکن است پروبیوتیک‌ها حاوی باکتری‌های دیگری به همراه موجودات دیگر مانند مخمر ساکارومایسس باشند.

 

نحوه استفاده از پروبیوتیک‌:

2 روش برای اضافه کردن پروبیوتیک به رژیم غذایی وجود دارد که عبارتند از:

1_ مکمل:

مکمل‌های پروبیوتیکی زیادی وجود دارد، این محصولات معمولا شامل سویه‌های باکتری، لاکتوباسیلوس و یا بیفیدوباکتریوم هستند و در برخی مکمل‌ها هردو آنها وجود دارد.

2_ غذاهای تخمیر شده:

بسیاری از غذاها نیز حاوی پروبیوتیک‌ها هستند. ماست شناخته شده‌ترین منبع غذایی پروبیوتیکی است، در واقع ماست شیری است که با سویه‌های خاص لاکتوباسیلوس یا بیفیدوباکتریوم تخمیر می‌‌شود. همانطور که در مقاله کاهش اشتها نیز اشاره کردیم، مصرف ماست یکی از راهکارهای کنترل اشتها و کاهش وزن است.

سخن پایانی:

همانطور که مشاهده می‌کنید درحال حاضر شواهد کمی وجود دارد که اثبات کند پروبیوتیک باعث کاهش وزن می‌شود و به تحقیقات بیشتری در این حوزه نیاز است. اما با در نظر گرفتن گفته‌ها و نظر متخصصان تغذیه باید گفت مصرف پروبیوتیک‌ها می‌تواند برای کاهش وزن و سلامت کلی افراد مفید باشد.