تمام حرکات بدن اعم از پلک زدن تا دو ماراتن بستگی به عملکرد عضلات شما دارد. به‌طورکلی ما در بدن ۳ نوع عضله داریم:
۱.عضله صاف و نرم
۲.عضله قلبی
۳.عضله اسکلتی
عضله صاف و نرم
این نوع عضلات غیرارادی هستند و بیشتر در دیواره رگ‌های خونی جهت تنظیم فشارخون وجود دارند. این عضلات در دیواره عضلات داخلی نیز یافت می‌شوند و باعث انبساط و انقباض جهت حرکت می‌شوند. عضلات صاف در قسمت عضلانی دیواره دستگاه گوارش، رحم، ریشه مو و … یافت می‌شود.
عضلات قلبی
این عضله انحصاری متعلق به قلب است و بخش اعظم این عضو را در برمی‌گیرد. اکثر ویژگی‌های عضله اسکلتی را داراست اما مثل عضلات نرم به طور غیرارادی کنترل می‌شوند. عضله قلبی با ریتمی هماهنگ، از طریق سیتم عصبی و هورمونی کنترل می‌شود.
عضلات اسکلتی
عضلات اسکلتی ما ارادی هستند و بیشتر آن‌ها به استخوان‌ها وصل هستند و موجب حرکت آن‌ها می‌شوند؛ مانند عضلات دوسر، سه سر بازویی، عضلات سینه‌ای، چهار سر و غیره. این گروه از عضلات انواع مختلفی مثل دایره‌ای، موازی، همگرا و منقبض دارد.
تشریح بافت یک عضله
برای اینکه به تارهای عضلانی برسیم باید برای شما توضیح دهیم که ماهیچه از بافت‌های پیوندی تشکیل‌شده که توسط لایه‌های خارجی نگهداری می‌شوند. لایه‌ای که کل حجم عضله را در برمی‌گیرد اپی‌میوزیوم نام دارد. این بافت تمام عضله را به هم متصل نگه می‌دارد با برش زدن اپی‌میوزیوم به دسته‌هایی از تارهای عضلانی می‌رسیم که توسط لایه‌ای بنام فاسیکول احاطه‌شده‌اند و مجدداً این رشته‌های عضلانی درون فاسیکول توسط لایه‌ای بنام پری‌میوزیوم نام دارد. پس از بررسی پری‌میوزیوم، ما می‌توانیم تارهای عضلانی را ببینیم که آن‌ها نیز از میوفیبریل‌ها یا تارچه‌های عضلانی تشکیل‌شده‌اند
انواع تارهای عضلانی
استقامت و سرعت عضلانی شما در هنگام ورزش به توانایی عضلات جهت تولید انرژی بستگی دارد. تارهای عضلانی عمدتاً شبیه به هم نیستند و هر عضله اسکلتی شامل ۲ گروه است:
۱. تارهای عضلانی کند انقباض (slow twitch fibers).
2. تارهای عضلانی تند انقباض (fast twitch fibers).
دلیل این نام‌گذاری، میزان زمانی است که طول می‌کشد تا عضله به اوج تنش خود برسند. یعنی این اسامی از تفاوت آن‌ها در سرعت عملِ منقبض شدن، انتخاب شده‌اند. این تفاوت عمدتاً ناشی از آنزیم ATPase است. این آنزیم در انواع این تارها موجب تجزیه ATP می‌شود که سوخت اصلی عضلات است. تارهای تند انقباض نوع سریع‌تر آن را دارا هستند و تارهای کند انقباض نوع کند آنزیم را دارند. ATP در پاسخ به محرک عصبی در تارهای تند انقباض بسیار سریع‌تر از تارهای کند انقباض تجزیه می‌شود. درنتیجه انرژی سریع‌تر در اختیار تارهای عضلانی قرار می‌گیرد. به‌طورکلی دو نوع از تارهای تند انقباض شناسایی‌شده است نوع A و نوع B.
تارهای کند انقباض در فعالیت ورزشی
تارهای عضلانی کند انقباض دارای سطح بالایی از استقامت هوازی هستند یعنی برای تولید مجدد ATP از کربوهیدرات و چربی نیازمند اکسیژن هستیم. پس تارهای کند انقباض به تولید آدنوزین تری فسفات ادامه می‌دهند تا عضلات را فعال نگه دارند. (توانایی حفظ فعالیت عضلانی برای طولانی‌مدت را استقامت عضلانی می‌نامند)
تارهای عضلانی کند انقباض در فعالیت ورزشی
این نوع تارها مناسب انجام فعالیت‌های بی‌هوازی (بدون اکسیژن) هستند. بدین معنی که ATP موردنیاز آن‌ها از مسیر بدون اکسیژن تهیه می‌شود نکته اینکه واحدهای حرکتی تند انقباض نیروی بیشتری نسبت به واحدهای حرکتی کند انقباض تولید می‌کنند اما خیلی زود خسته می‌شوند. تارهای تند انقباض نوع A در فعالیت‌های کوتاه‌مدت شدید و نیمه استقامتی به کار می‌روند اما تارهای تند انقباض نوع B در فعالیت‌های بسیار شدید و انفجاری. مطالعات محققین بر روی دوقلوهای همسان، بیانگر این است که ترکیب این نوع تارها در بدن موروثی است. نکته بسیار جالب اینکه با افزایش سن عضلات تمایل به از دست دادن تارهای تند انقباض افزایش پیدا می‌کنند که موجب افزایش درصد استفاده از تارهای کند انقباض می‌شود.
قانون همه‌یا هیچ
هرگاه یک عصب حرکتی یک تار عضلانی را تحریک می‌کند، میانگین میزان تحریک را آستانه می‌گویند یعنی تحریک کمتر از این میزان هیچ حرکتی را در عضله ایجاد نمی‌کند و مساوی یا بیشتر از این آستانه، حداکثر حرکت را در عضله به وجود می‌آورد. ازآنجایی‌که تمام تارهای عضلانی در یک واحد حرکتی آستانه تحریک را دریافت می‌کنند تمام تارها با حداکثر انقباض عمل می‌کنند ازاین‌رو واحد حرکتی از قانون همه یا هیچ استفاده می‌کند.
فراخوانی تارهای عضلانی
بد نیست که کمی در مورد فراخوانی عضلات هم صحبت کنیم. عضلات ما توسط یک سری واحدهای حرکتی کنترل می‌شوند. همانطور که گفته شد حرکات مختلف ورزشی و روزانه توسط عضلات به انجام می‌رسد. زمانی که بدن نیاز به تولید نیرو داشته باشد تارهای عضلانی را فراخوانی می‌کند.
نکته مهمی که در مورد فراخوانی این تارها مهم است، ارتباط آن با مقدار نیروی تولید شده است. اگر بدن برای یک فعالیت خاص نیاز به تولید نیروی زیادی داشته باشد، تارهای عضلانی بیشتر و بزرگتر را فراخوانی می‌کند. مثلا برای تمرین با وزنه سنگین نیاز است که تارهای تندانقباض فراخوانی می‌شوند.
همانطور که گفته شد تارهای تندانقباض بزرگتر هستند و توانایی تولید نیروی بیشتری دارند. اما برای فعالیت‌های سبک و استقامتی، تارهای کندانقباض فراخوانی می‌شوند. پس بدن با توجه به مقدار نیروی مورد نیاز، اقدام به فراخوانی واحدهای حرکتی می‌کند.
جمع‌بندی
به هنگام فعالیت‌های ورزشی که چندین ساعت به طول می‌انجامد باید با سرعت کمتری فعالیت کنید. در این حالت دستگاه عضلانی به سراغ تارهایی می‌رود که سازگاری بیشتری با نوع فعالیت دارد یعنی تارهای کند انقباض و شاید درنهایت تارهای تند انقباض نوع A را فرابخواند. هم‌زمان با ادامه فعالیت و از بین رفتن گلیکوژن (قند ذخیره‌شده در عضلات) در این تارهای عضلانی دستگاه عصبی باید تارهای بیشتری را بسیج کند تا فعالیت عضلانی حفظ شود سرانجام نوع تارهای تند انقباض B هم فراخوانده می‌شود.
این رویداد برای ما آشکار می‌کند چرا یک ورزش مانند دوی ماراتن، خستگی به‌صورت مرحله‌ای حادث می‌شود یا اینکه چرا با نزدیک شدن به خط پایان تلاش بیشتری جهت حفظ سرعت نیازمند است. این تلاش زیاد درنتیجه فراخوانی تارهای عضلانی است که به‌راحتی فراخوانده نمی‌شوند. پس شناختن نوع این تارها و عملکرد آن‌ها در دانستن نیازهای ویژه تمرینات ورزشی ضروری است.
ثبت ديدگاه