برخی از افراد، به دلایل مختلفی، مستعد افزایش چربی در ناحیه شکم و کمر هستند. ممکن است این دسته از افراد پاهای لاغری داشته باشند، اما دچار ذخیره چربی در ناحیه شکم و کمر شوند. در این مقاله دلایل افزایش چربی شکم و پهلو را معرفی و به سوال چرا فقط در ناحیه شکم و کمر وزن اضافه می‌کنم؟ پاسخ خواهیم داد.
انواع چربی شکم:
به طور کلی دو نوع چربی در شکم وجود دارد که عبارتند از:
- چربی زیر جلدی
- چربی احشایی
چربی زیر جلدی، نوعی چربی است که در زیر پوست انسان یافت می‌شود. چربی زیر جلدی نسبت به چربی احشایی، نرم‌تر است و همان چربی‌ای است که روی شکم خود مشاهده می‌کنید. تحقیقات نشان داده‌اند که برخلاف چربی احشایی، این نوع چربی ( اگر به میزان کمی باشد) ارتباط زیادی با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های گوناگون ندارد.
با این حال، افزایش زیاد از حد چربی زیر جلدی، می‌تواند عاملی برای ابتلا به بیماری‌های گونان مانند دیابت نوع2، بثیماری قلبی و انواع سرطان باشد.
همانطور که در مقاله چگونه از شر چربی احشایی خلاص شویم؟ 10 راهکار علمی و معتبر نیز گفتیم، چربی احشایی نوعی چربی است که اندام‌های داخلی بدن مانند کلیه‌ها، کبد و دیگر اندام‌های بدن را احاطه کرده است. این نوع چربی ذخیره شده در بدن به عنوان چربی بسیار مضر شناخته می‌شود، و ارتباط نزدیکی با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های گوناگون دارد.
چه عواملی باعث می‌شوند که فقط در ناحیه شکم و پهلو وزن اضافه کنیم؟ در ادامه به این سوال پاسخ خواهیم داد و دلایل افزایش چربی شکم و پهلو را بررسی خواهیم کرد.
دلایل افزایش چربی شکم و پهلو:
دلایل زیادی وجود دارد که باعث تغییر در نحوه ذخیره چربی در بدن می‌شود. عمده‌ترین دلایل افزایش چربی شکم و پهلو عبارتند از:
1_ غذاهای شیرین:
به طور کلی خوردن غذاهای شیرین باعث افزایش حس خوب در افراد می‌شود. اما خوردن منظم خوراکی‌ها و غذاهای شیرین، می‌تواند منجر به افزایش چربی شکم و پهلو شود. در یکی از مطالعات که به تازگی انجام شده است مشخص شده، خوردن بیش از حد غذاهای شیرین، ممکن است باعث افزایش تجمع چربی در اطراف قلب و شکم شود و سلامت کلی بدن را به خطر بیاندازد.
غذاها و خوراکی‌های شرین حاوی مقدار زیادی شکر اضافه شده هستند؛ زمانی که این خوراکی‌ها و غذاها را میل می‌کنید، شکر موجود در این غذاها به چربی تبدیل شده و در سلول‌های چربی که در اطراف شکم و پهلو هستند ذخیره می‌شود. این چربی ذخیره شده می‌تواند باعث اختلالات متابولیکی مانند التهاب مزمن شود و سلامت کلی بدن را به خطر بیاندازد.
در یکی از مطالعات انجام شده مشخص شد که نوشیدنی‌های شیرین و شکر افزوده شده ارتباط نزدیکی با رسوب چربی بیشتر در شکم و پهلو دارد.
2_ چربی‌های ترانس:
یکی دیگر از دلایل افزایش چربی شکم و پهلو، چربی‌های ترانس هستند. به طور کلی چربی‌های ترانس، نسبت به چربی‌های دیگر، بیشتر باعث افزایش چربی شکم و پهلو می‌شوند. برخی از محققان معتقدند که، چربی‌های ترانس نه تنها خود باعث افزایش چربی شکم و پهلو می‌شوند، بلکه چربی‌ها را از نقاط دیگر بدن، به شکم و پهلو هدایت می‌کنند و بدین ترتیب باعث چاقی شکم و پهلو می‌شوند.
تحقیقات نشان داده‌اند، اگر افراد رژیم غذایی کاهش وزن داشته باشند، اما رژیم غذایی آنها حاوی مقادیر زیادی چربی ترانس باشد، دچار افزایش چربی شکم و پهلو می‌شوند. همچنین مصرف چربی ترانس، خطر ابتلا به بیماری قلبی و دیابت را به میزان زیادی افزایش می‌دهد.
3_ دریافت ناکافی پروتئین:
پروتئین یکی از مهم‌ترین ریز مغذی‌ها برای بدن است که فرایند‌های زیادی در بدن به آن وابسته هستند. پروتئین‌ها، نسبت به چربی‌ها کالری کم‌تری دارند و در مقایسه با کربوهیدرات‌ها کالری یکسانی دارند. اما میان این 3 ریز مغذی، پروتئین سیر کننده‌تر از 2 ریز مغذی دیگر است.
پروتئین‌ها با کنترل اشتها، منجر به کاهش کالری دریافتی شما می‌شوند. در یکی از مطالعات انجام شده مشخص شد، افرادی که از رژیم غذایی سرشار از پروتئین پیروی می‌کنند، نسبت به افرادی که از یک رژیم غذایی با کالری یکسان ولی حاوی پروتئین کم‌تر نسبت به رژیم غذایی قبلی پیروی می‌کنند، کم‌تر وزن اضافه می‌کنند.
همچنین همانطور که در مقاله بهترین رژیم‌ها برای لاغری سریع: کدام رژیم برای لاغری بهتر است؟ نیز گفتیم پروتئین‌ها باعث افزایش عضلات بدن می‌شوند. از آنجایی که عضلات نسبت به چربی‌ها فعال‌تر هستند، بنابراین افزایش توده بدون چربی می‌تواند به نو به خود باعث افزایش متابولیسم شما شود و چربی سوزی را افزایش دهد و ذخیره چربی در بدن را به حداقل برساند.
4_ رژیم غذایی با فیبر کم:
چهارمین مورد از دلایل افزایش چربی شکم و پهلو مصرف ناکافی فیبر است. فیبرها نیز مانند پروتئین‌ها، سیر کننده هستند. برخلاف سایر کربوهیدرات‌ها و پروتئین و چربی‌ها، فیبرها در بدن تجزیه نمی‌شوند.
به طور کلی تحقیقات نشان داده‌اند که، رژیم‌های غذایی که حاوی فیبر کافی نیستند، می‌توانند باعث افزایش حس گرسنگی شوند و بدین ترتیب وزن بدن را افزایش دهند.
از طرفی دیگر مصرف فیبر کافی، می‌تواند با تثبیت قند خون، وزن بدن را کنترل کند و از ذخیره چربی در ناحیه میان تنه جلوگیری کند.
5_ تغییرات در فلور روده:
به طور کلی روده حاوی انواع مختلفی میکرو ارگانیسم‌ها است که به عنوان فلور روده شناخته می‌شوند. فلور روده به هضم و جذب مواد مغذی کمک می‌کند؛ اگر غلظت باکتری Firmicutes در روده افزایش یابد، باعث افزایش جذب کالری توسط بدن می‌شود و ذخیره چربی در ناحیه شکم و پهلو را نیز افزایش می‌دهد.
به طور کلی اگر فلور روده نامتعادل باشد، می‌تواند منجر به افزایش وزن شود و شما را در معرض خطر بالای، تجمع چربی در ناحیه شکم و پهلو قرار دهد. همچنین نامتعادل بودن فلور روده باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی و دیابت می‌شود.
6_ استرس:
کورتیزول یک هورمون استرس است؛ مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به اختلالات مرتبط با سطوح بالای کورتیزول، مانند افسردگی شدید و بیماری کوشینگ، چربی احشایی زیادی دارند. همچنین افرادی که مستعد استرس هستند، بیشتر در معرض افزایش چربی شکم و پهلو می‌باشند.
7_ عادات خواب نامناسب:
یکی دیگر از دلایل افزایش چربی شکم و پهلو عادات خواب نامناسب است. به طور کلی کمبود خواب باعث بدخلقی، کاهش توانایی مغز و افزایش وزن می‌شود. در واقع کم خوابی می‌تواند سطوح هورمون گرسنگی را افزایش دهد و باعث کاهش سطوح هورمون سیری شود؛ این موضوع می‌تواند منجر به پرخوری و افزایش وزن شود.
طبق تحقیقات انجام شده نخوابیدن کافی در طول روز، ظرفیت سلول‌های چربی را برای پاسخ صحیح به هورمون انسولین که برای کنترل ذخیره و مصرف انرژی ضروری است، مختل می‌کند.
8_ سبک زندگی کم تحرک:
سبک زندگی کم تحرک نیز می‌تواند منجر به افزایش چربی شکم و پهلو شود. بسیاری از کارهایی که روزانه انجام می‌شوند، نیازمند این هستند که ساعت‌ها در یک مکان بنشینید. به طور کلی هرچه زمان بیشتری از روز را بی حرکت بمانید، بیشتر مستعد افزایش چربی شکم خواهید بود.
9_ ژنتیک:
یکی دیگر از دلایل افزایش چربی شکم و پهلو ژنتیک است. تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از افراد به دلایل ژنتیکی، بیشتر از سایرین دچار افزایش چربی شکم و پهلو می‌شوند. در این دسته از افراد، سلول‌هایی که چربی را در خود ذخیره می‌کنند، بیشتر در ناحیه شکم و پهلو هستند؛ بنابراین چربی شکم و پهلو این افراد بیشتر از سایر افراد می‌باشد.
همچنین ممکن است برخی از افراد، ژن‌هایی را که در توزیع و ذخیره غیر عادی چربی در بدن نقش دارند، به ارث ببرند. این موضوع می‌تواند منجر به اختلالات متابولیکی مختلف مانند افزایش مقاومت به انسولین، دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی شود.
10_ کم کاری تیروئید:
هورمون تیروئید، متابولیسم بدن را کنترل می‌کند. از آنجایی که تیروئید کم کار، هورمون تیروئیدی کم‌تری تولید می‌کند، بنابراین متابولیسم کلی بدن کاهش پیدا می‌کند. به طور کلی، زمانی که متابولیسم در حال استراحت شما کاهش می‌یابد، میزان کالری سوزی کاهش می‌یابد و بدین ترتیب وزن بدن افزایش می‌یابد.
همچنین کم کاری غده تیروئید باعث خستگی، ریزش مو و خشکی پوست می‌شود.
11_ سندرم تخمدان پلی کیستیک:
سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از دلایل هورمونی افزایش وزن در خانم‌ها می‌باشد. سندرم تخمدان پلی کیستیک باعث عدم تعادل برخی هورمون‌ها مانند استروژن و تستوسترون می‌شود. این عارضه باعث ایجاد اختلال در نحوه استفاده بدن از انسولین می‌شود؛ در همین حین که بدن نسبت به انسولین مقاوم می‌شود، کربوهیدرات‌ها و نشاسته مصرفی به جای تبدیل به سوخت (ATP) به عنوان چربی در بدن ذخیره می‌شوند.
12_ یائسگی:
دوازدهیمن مورد از دلایل افزایش چربی شکم و پهلو یائسگی است. به طور کلی در سنین پایین، هورمون استروژن به بدن سیگنال می‌دهد تا چربی را بیشتر در ناحیه ران و نشیمنگاه ذخیره کند تا از بارداری حمایت کند. با افزایش سن و رسیدن به سن یائسگی، سطح هورمون استروژن کاهش می‌یابد و چربی بیشتر در ناحیه شکم و پهلو ذخیره می‌شود.
13_ داروها:
آخرین مورد از دلایل افزایش چربی شکم و پهلو خوردن برخی داروها است. برخی از داروها مانند داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون، می‌توانند باعث افزایش وزن شوند.
همچنین انسولین مورد استفاده برای حفظ سطح قند مناسب در افراد مبتلا به دیابت نیز می‌تواند منجر به افزایش چربی در ناحیه شکم و پهلو شود.
چرا فقط در ناحیه شکم و کمر وزن اضافه می‌کنم؟
همانطور که مشاهده کردید، دلایل زیادی وجود دارد که باعث افزایش وزن و افزایش تجمع چربی در ناحیه شکم و پهلو می‌شود. تغذیه و ورزش نقش زیادی در افزایش و یا کاهش تجمع چربی در بدن دارند؛ به طور کلی اگر در طول روز فعال نباشید و کالری دریافتی شما بیشتر از کالری مصرفی باشد، دچار اضافه وزن خواهید شد.
همچنین همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم، ژنتیک یکی از عوامل تاثیر گذار بر ذخیره چربی در بدن است. برخی از افراد به دلایل ژنتیک، بیشتر مستعد ذخیره چربی در ناحیه شکم و پهلو هستند.
بهتر است برای بر طرف کردن این مشکلات و کاهش چربی شکم و پهلو، با یک فرد حرفه‌ای مشورت کنید.
سخن پایانی:
در این مقاله، دلایل افزایش چربی شکم و پهلو را بررسی کردیم و به سوال چرا فقط در ناحیه شکم و کمر وزن اضافه می‌کنم؟ پاسخ دادیم. توصیه ما این است که برای جلوگیری از افزایش چربی شکم و پهلو، در طول روز فعال بمانید و از یک رژیم غذایی اصولی پیروی کنید.
ثبت ديدگاه