محبوبیت رژیم وگان با پیشرفت علم و نمایان شدن فواید آن در حال افزایش است. به طور کلی دلیل پیروی از این رژیم می‌تواند اخلاقی، عوامل محیطی و یا رسیدن به سلامت بدن باشد. البته شرط بهره‌مندی از مزیت‌ها، پیروی اصولی و صحیح از این رژیم می‌باشد. رژیم وگان به شدت براساس سبزیجات پایه ریزی شده است و گاها ممکن است باعث ایجاد کمبود دریافت مواد مغذی شود. توضیحاتی که در این مقاله درباره‌ی رژیم وگان ذکر خواهد شد، به شما در رسیدن به هدف و کاهش نواقص احتمالی در حین فرآیند کمک می‌کند. البته رژیم‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید از مقاله انواع رژیم‌های لاغری برای کسب اطلاعات استفاده کنید و رژیمی که مناسب شرایط و علایق شماست را انتخاب کنید..

 

ریشه‌ی واژه‌ی وگان

واژه‌ی وگان از کلمه وگانیسم گرفته شده است. وگانیسم به شیوه‌ای از زندگی اطلاق می‌شود که فرد از هر گونه محصولات حیوانی از جمله لباس، غذا و هر استفاده‌ی دیگری که به حیوانات مربوط می‌شود، دوری می‌کند. به همین دلیل رژیم وگان نیز از تمامی محصولات غذایی که از حیوانات تهیه می‌شوند مانند گوشت، تخم مرغ و یا لبنیات خالی شده است. دلایل متفاوتی می‌تواند باعث شود که شخصی از رژیم وگان پیروی کند که گاها برای مقاصد سلامتی بدن، دلایل محیطی و … می‌باشد.

 

انواع رژیم‌های وگان

رژیم وگان تنوع بسیاری دارد و مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود. در ادامه به معرفی این رژیم‌ها می‌پردازیم تا بتوانید بهتر رژیم مناسب خود را پیدا و اجرا کنید:

رژیم وگان، غذای کامل: رژیمی که از دامنه‌ی وسیعی از گیاهان کامل و فرآوری نشده تشکیل شده است. وعده‌های غذایی در این رژیم از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، بقولات، دانه‌ها و آجیل تشکیل شده است.

رژیم وگان، غذای خام: در این رژیم از غذاهای خام برای پرکردن وعده‌ها استفاده می‌شود. از میوه‌های خام، سبزیجات پخته نشده، آجیل و دانه‌ها برای تنطیم رژیم استفاده می‌شود. درست است که غذاها در این رژیم اکثرا خام هستند اما می‌توان از سبزیجات پخته شده در دمای زیر 48 درجه سانتی گراد نیز استفاده کرد.

رژیم 80/10/10 : نوع دیگری از رژیم وگان با غذای خام است که در آن نمی‌توان از گیاهان پرچرب مانند آجیل و آووکادو استفاده کرد و بیشتر وعده‌ها در این رژیم با میوه‌های خام و سبزیجات سبک پر می‌شود. این رژیم با نام‌های دیگری نیز شناخته می‌شود که آن‌ نام‌ها، رژیم وگان خام و کم چرب یا رژیم میوه هستند.

رژیم نشاسه‌ای: این رژیم از لحاظ کم چرب بودن به مانند رژیم 80/10/10 می‌باشد اما تفاوت آن این است که مقدار کربوهیدرات در این رژیم بسیار بالا است و به جای استفاده از میوه‌ها از مواد نشاسه‌ای مانند سیب زمینی، برنج و ذرت استفاده و مصرف می‌شود.

رژیم خام تا 4: این برنامه غذایی کم چربی است و برگرفته از رژیم 80/10/10 و رژیم نشاسه‌ای است. اساس کار بدین صورت است که تا ساعت چهار عصر از خوراکی‌های خام استفاده می‌شود و برای شام از یک وعده‌ی پخته شده با پایه‌ی سبزیجات استفاده می‌شود.

رژیم پیشرفته: رژیم پیشرفته یک نوع دیگر از رژیم وگان خام خواری است که منابع غذایی آن‌ها سبزیجات کامل و خام و یا پخته شده در دمای پایین است. که تا حدودی کاستی‌های رژیم خام خواری را برطرف کرده است.

رژیم وگان غذای ناسالم: در این رژیم از سبزیجات کامل استفاده نمی‌شود و به جای آن از پروتئین‌های گیاهی، پنیرها، انواع گیاهان سوخاری شده استفاده می‌شود و دسرهایی که در این رژیم گنجانده شده است، سبزیجات فرآوری شده هستند. هر رژیم خصوصیات خاص خود را دارد و در این بخش تنها به تنوع آن‌ها اشاره شده است و از لحاظ فواید و مضرات باید بسته به شرایط و هدف فرد تنطیم شوند. (منبع)

 

مزیت‌های رژیم وگان

معمولا سبزی خواران از لحاظ فیزیکی لاغرتر از افرادی هستند که وعده‌های محدود به سبزیجات ندارند و همین موضوع می‌تواند دلیلی بر افزایش جمعیت پیروی کنندگان از رژیم وگان باشد تا به واسطه‌ی آن به هدف کاهش وزن برسند. بخشی از فاکتورهای سلامتی به شیوه‌ی زندگی سبزی خواران بر می‌گردد اما طی تحقیقی که در آن تلاش شده بود تا فاکتورهای خارج از رژیم وگان کاهش یابد نشان داد که رژیم وگان از بسیاری از رژیم‌های دیگر برای کاهش وزن بهتر است و حتی این برتری به واسطه استفاده از سبزیجات کامل، بیشتر هم می‌شود. (منبع1، منبع2)

بهبود عملکرد قلب، کاهش قند خون، کاهش ریسک ابتلا به دیابت نوع دو از دیگر فواید نهفته در رژیم وگان هستند. تحقیقات مناسبی در این رابطه صورت گرفته است که حاکی از این موضوع است که رژیم وگان قادر است درصد ابتلای فرد به دیابت نوع 2 را تا 78 درصد کاهش دهد و حتی قادر است در افراد دیابتی سطح قندخون را تا 2.4 برابر نسبت به دیگر رژیم‌های توصیه شده، کاهش دهد. ریشه‌ی بخشی از این فواید به غنی بودن رژیم وگان از فیبر بر می‌گردد.

در مورد سلامت قلب نیز مطالعات از کاهش تا سقف 75 درصدی در فشار خون بالا و کاهش 42 درصدی در مرگ و میر به علت بیماری‌های قلبی خبر می‌دهند و گفته می‌شود که این رژیم در کنترل کلسترول بد و کاهش کلسترول بدن تأثیر مثبت دارد.

 

مواردی که در این رژیم باید به آن‌ها توجه داشت.

تأثیرات پیروی از یک رژیم غیر علمی و نامناسب به صورت کمبود مواد معدنی در بدن آشکار می‌شود. طیق مشاهدات علمی، افراد سبزی‌خوار با ریسک کمبود مواد مغذی از جمله ویتامین D، ویتامین B12، امگا3‌، ید، آهن، کلسیم و زینک مواجه هستند. بعضا کمبود برخی از آن‌ها برای تمامی افراد آسیب‌رسان نیست اما در مورد کودکان، بانوان باردار یا شیرده این مسئله بسیار نمود پیدا می‌کند و باید به آن توجه ویژه شود. حل این مشکل به واسطه‌ی استفاده از سبزیجات و غذاهای غنی شده از این مواد، امکان پذیر است یا می‌توان از مکمل‌ها برای پر کردن خلا مواد مغذی، بهره گرفت. (منبع)